- De goudprijs heeft recente een stapje terug gedaan, na de sterke opmars van de eerste helft van dit jaar.
- De prijs van het edelmetaal wordt beïnvloed door diverse factoren, waaronder de inflatie, de hoogte van de reële rente en politieke spanningen.
- Hoofdeconoom Eddy Markus en strategisch analist Andy Langenkamp van ECR Research en ICC Consultants verwachten dat de vooruitzichten voor goud sterk blijven op de langere termijn.
ANALYSE – De goudprijs heeft recent een stap terug moeten zetten. Gaat het edelmetaal vol in de achteruit of liggen de veel gehoorde koersprognoses van analisten voor een prijs van 3.000 dollar per troy ounce (31,1 gram) en hoger nog altijd in het verschiet?
De prijs van het edelmetaal wordt vooral bepaald door de volgende zaken:
- Grote valutakoersuitslagen, met name als dit de dollar betreft
- De inflatievooruitzichten
- De hoogte van de reële rentes
- Spanningen binnen het financiële systeem
- Politieke/geopolitieke spanningen.
Vanuit de monetaire en inflatiekant bekeken is het negatief voor de goudprijs dat de Europese Centrale Bank en de Federal Reserve (nog altijd) bezig zijn met inflatiebestrijding, met name door het hooghouden van (reële) rentes. Beleggers kijken hier echter steeds meer overheen, omdat de Amerikaanse en Europese groei terugvallen.
Vanwege de hoge staatsschulden moet een recessie worden vermeden, omdat deze dan al snel kan doorslaan naar een nieuwe kredietcrisis, waarbij er te weinig fiscale en monetaire munitie resteert om zo’n crisis de baas te worden.
Vandaar dat de druk op beide centrale banken snel toeneemt om de rente (verder) te verlagen. Mogelijk zelfs al voordat de inflatie echt goed onder controle is gebracht.
In deze context is belangrijk dat er in het Westen voorlopig sprake blijft van grote overheidstekorten en hoge staatsschulden. In het verleden zijn centrale banken er in dit soort situaties toe overgegaan om een steeds groter deel van de overheidstekorten te financieren via meer geldcreatie. Dit stuwt de inflatie en duwt reële rentes omlaag.
Wijzelf verwachten dat de goudprijs vrij spoedig steun in de rug krijgt van dalende westerse reële rentes, dus de marktrentes gecorrigeerd voor de inflatie. Centrale banken zullen vrij snel de beleidsrentes verlagen om te veel economische terugval te voorkomen.
De Federal Reserve heeft daarbij meer ruimte om de beleidsrente te verlagen dan de ECB, zodat het goed mogelijk is dat de dollar verzwakt richting de 1,15 dollar per euro.
Door de lagere rentes kunnen de Europese en Amerikaanse economie een recessie vermijden en kan de economische groei rond de respectievelijk 1 procent en 2 procent stabiliseren.
Op de iets langere termijn moeten de beleidsrentes dan wel weer iets stijgen om te voorkomen dat de inflatie weer oploopt. Waarschijnlijk geldt dat sterker voor de VS meer dan voor Europa, zodat we de dollar dan weer sterker zien worden.
Per saldo ontstaat dan een klimaat waarin de goudprijs vanaf dan waarschijnlijk een niveau van 2.800 dollar tot 3.000 dollar per troy ounce weer terugvalt naar rond de 2.300 dollar. Dit neemt niet weg dat we de goudprijs op den duur nog altijd aanzienlijk verder zien stijgen, als er steeds meer een inflatoir beleid gevoerd wordt, om hoge overheidsschulden betaalbaar te houden.
Politiek klimaat in de VS: hoge staatsschuld onder Trump én Harris
Het door ons verwachte inflatiebeleid vereist wat verdere uitdieping van de politieke situatie. HET grote, recente nieuws is natuurlijk het afzien van Joe Biden van de Democratische nominatie voor de presidentsverkiezingen. Met ogenschijnlijke groots gemak stevent Kamala Harris nu af op de nominatie.
Tegenover Biden was Donald Trump volgens de meeste peilingen en betting markets de overduidelijke favoriet. Trump is nog altijd de te kloppen man, maar de kansen voor de Democraten zijn toch weer wat verbeterd en ook een Republikeinse meerderheid in beide kamers van het Amerikaanse Congres is iets minder kansrijk geworden. Toch is dat nog steeds het meest waarschijnlijke scenario volgens de gokkantoren en ook de meeste professionele voorspellers neigen naar een uitkomst waarbij het Huis en de Senaat allebei in handen van de Republikeinen vallen (maar het is een dubbeltje op z’n kant).
Politieke onzekerheid in de wereld bij overwinning van Trump
Als we ervan uitgaan dat wat Trump en zijn running mate J.D. Vance – die allebei overigens bewezen hebben zeer flexibel te zijn in hun opvattingen - prediken ook (deels) beleid wordt als Trump zegeviert in november, dan gaat wel wat veranderen in Amerika en de wereld. Zeker als Republikeinen ook de zeggenschap krijgen in beiden huizen van het Congres.
Oekraïne zal minder zeker worden van Amerikaanse hulp, de China-lijn wordt (nog) harder, protectionisme krijgt meer ruimte, grens- en migratiebeleid wordt verder aangescherpt en Big Oil krijgt de vrije hand.
Bovendien zullen het Amerikaanse overheidstekort en de staatsschuld stijgen, omdat Trump belastingverlagingen belooft en tegelijkertijd zal snijden in de uitgaven voor sociale zekerheid, gezondheidszorg en defensie. Deze combinatie van politieke onzekerheid en verslechterende overheidsfinanciën biedt een vruchtbare bodem voor stijgende goudprijzen.
Bij een verkiezingsoverwinning van Harris verwachten we ook dat zorgen over de overheidsfinanciën de financiële markten zullen raken, maar in mindere mate. Ook omdat Harris het waarschijnlijk zal moeten rooien met minstens één roodgekleurde kamer van het Congres, wat het moeilijker zal maken om campagnebeloften uit te voeren.
Wat betreft buitenlandbeleid vinden Democraten en Republikeinen elkaar in elk geval in de opvatting dat China de grootste bedreiging vormt voor het Amerikaanse primaat. China heeft 1,4 miljard inwoners, een enorme economie, een almaar sterker wordend, gigantisch leger en een dominante positie in veel als strategisch beschouwde sectoren.
Het is daarom volgens velen een kwestie van tijd voordat China de VS op allerlei/nog meer gebieden voorbijschiet. Het Westen wantrouwt in sterkte mate het autoritaire regime in Beijing en probeert – en dan met name de VS – de (economische) opmars van China zoveel mogelijk af te remmen. Voortzetting en intensivering van een assertief China-beleid – met meer protectionisme en oplopende spanningen – is dan ook zeer waarschijnlijk, ongeacht wie in het Witte Huis zit.
Succes van rechts-populistische mensen als Trump - en in Europa van bijvoorbeeld Le Pen en Orbán - brengt meer risico's met zich mee, zoals verder uit de hand lopende overheidsfinanciën, afbrokkelende westerse eenheid en trans-Atlantische betrekkingen en ondermijning van de eurozone en de EU. Hoewel dit de impact hiervan nog te bezien valt, geldt dat algemene onzekerheid beleggingen die als veilige haven worden beschouwd, zoals goud, in de kaart speelt en op z’n minst een bodem onder prijzen legt.
Niet-westerse landen zien in goud alternatief
Over boosters en bodems gesproken, veel landen buiten het Westen hebben gezien hoe de VS en West-Europa tegoeden van Iran en Rusland blokkeert, zo niet confisqueert, terwijl deze buitenlandse reserves juist bedoeld zijn als vangnet in tijden van grote spanningen.
Het is dus logisch dat niet-westerse staatsbeleggingsfondsen proberen tegoeden in het Westen af te bouwen en elders te vergroten. Ze botsen daarbij tegen een belangrijke barrière. Buiten het Westen zijn de financiële markten een stuk kleiner en veel minder liquide. Die kunnen dus de grote sommen geld van staatsinvesteringsfondsen helemaal niet aan. Goud vormt dan een alternatief.
De goudmarkt is weliswaar relatief bezien ook niet al te groot, maar het edelmetaal kan wel in eigen land of bij bevriende landen opgeslagen worden. Het gevaar van blokkering/confiscatie is veel kleiner en voor goud bestaat altijd een markt. Niet-westerse (staats)fondsen kunnen dus lang niet al hun geld in goud stoppen, maar ze zullen wel meer van hun gelden in goud steken. Vooralsnog is het gedeelte dat ze in goud hebben belegd in ieder geval nog relatief gering.
Bovenstaande factoren wijzen allemaal in de richting van hogere goudprijzen op langere termijn. De recente terugval is dus waarschijnlijk een correctie. Veel technische indicatoren wezen ook op een sterke overbought situatie, zodat een correctie niet verbaast. Maar voor de langere termijn houden wij in elk geval vast aan koersdoelen van 2.800 dollar tot 3.000 dollar, zo niet hoger voor de goudprijs.
Eddy Markus is oprichter en hoofdeconoom van ECR Research en ICC Consultants en Andy Langenkamp is daar strategisch analist.